آیا هنوز برای استاتین ها مورد مصرفی وجود دارد ؟

گروه داروهایی که با نام استاتین ها مطرح هستند با سرعت چشمگیری در گستره داروهای کاهنده کلسترول قرار گرفته اند . این درحالی است که برخی دیگر از داروها باید از فهرست داروهای پایین آورنده چربی حذف شوند(جدول 1) . داروهـای دیگـری کـه در این زمینه مطـرح هستند شـامـل احتباس کنندههای اسیدهای صفراوی مثل کلستیرامین (Bristol-Myers squibb's Questran) و فیبراتها مثل جمفیبروزیل (pfizer's lopid) می باشند.

جدول شماره 1 : داروهای رایج پایین آورنده چربی خون

نام برند	نام ژنریک	کلاس دارویی
Prevalite,Questran (Bristo-Myers squibb) Welchol (Daiichi-Sankyo) Colestid (Pfizer)	Cholestyramin Colesevalam colestipol	Bile acid sequestrans (اغلب با نام resin ها مطرحند)
Advicor (Abbott),Niaspan (Abbott) Niacor (Merck-Serono)	Nicotinic acid	Nicotic acid (اغلب با نام نیاسین مطرحند)
Antara (oscient pharma), lofibra,Tricor (Abbott), Lipanthyl(solvay), Lipidil (Kaken), Lopid (Pfizer)	Fenofibrate Gemfibrozil	Fibrates
Zetia (Schering-Plough/Merck	Ezetimibe	Cholesterol absorption inhibitors

Scrip Drug Market Developments: منبع

با شروع مصرف استاتین ها مبحث کاهنده های کلسترول به موضوعی مهم تبدیل شده زیرا در مقام مقایسه با داروهای قبلی، استاتین ها در کاهش میزان کلسترول بطور معنی داری موثر می باشند و عوارض جانبی کمتری نیز با مصرف آنها ذکر شده است. در ضمن در بررسی های آزمایشگاهی و مطالعات علمی در مقیاس وسیع ،استاتین ها باعث کاهش بروز آتروما می گردند و بنابراین از وقوع حملات قلبی عروقی که تهدید کننده زندگی است پیشگیری می کند .

واضح و مبرهن است که وجود کلسترول بیش از حد در خون یکی از فاکتورهای خطر ساز وقوع حملات قلبی عروقی است . با پیشرفت علم نحوه انتقال و متابولیسم چربیها، مشخص گردید که حامل لیپوپروتئینها برای انتقال کلسترول در خون ضروری می باشند . دو نوع عمده این حاملها با عناوین LDL (لیپوپروتئینهای با دانسیته پایین) و HDL (لیپوپروتئینهای با دانسیته بالا) شناسایی شده اند .

LDL کلسترول را از کبد به مسیر جریان خون انتقال می دهند در حالیکه HDL کلسترول را به کبد حمل می کنند. بنابراین برای کاهش کلسترول خون تنظیم نسبت HDL/LDL بمراتب بهتراز تنظیم میزان HDL خواهد بود . در راستای تحقق این هدف استاتین ها بسیار مؤثرتر از سایر داروهای شناخته شده در این دسته عمل می کند . ( جدول 2)

همانطور که در جدول فوق مشخص شده ، مهمترین اثر استاتین ها بر روی LDL است و اثر کمتری بر روی HDL دارند . استاتین ها نیز مانند فیبرین ها و اسید نیکوتینیک منجر به کاهش میزان تام تری گلیسرید (TG) می شوند، در حالیکه سایر داروهای این گروه اثرات ترکیبی دارند . از زمانیکه LDL و نیز لیپوپروتئین های با دانسیته بسیار پایین (VLDL) به عنوان مهمترین عامل بروز آتروما شناخته شده اند ،خصوصیات فارماکولژیکی استاتین ها موجب شده که استاتین ها به عنوان انتخابی ایده آل در میان داروهای کاهنده کلسترول مطرح باشند .

استاتین ها از منظر تجاری:

در طول سالیان اخیر بخصوص با توجه به نقش پیشگیری استاتین ها در بیماران باریسک بالای حملات قلبی عروقی حاد، استاتین ها بطور وسیعی مصرف می شوند . در سالهای 1990 و در سالهای ابتدایی قرن 21 از دید تجاری استاتین ها مسیر موفقیت را با سرعت بالایی طی کرده اند . در جدول شماره 3 آمار مربوط به فروش سالیانه برخی داروهای کاهنده چربی در سال 2006 و درصد رشد آنها نسبت به سالهای قبل آورده شده است . بدلیل ورود نوع ژنریک برخی از استاتین ها در برخی موارد استاتین ها رشد منفی داشته اند.

با توجه به این آمار در سال 2006 استاتین ها 76% از فروش غیرقابل انتظار 26 میلیارد دلاری را به خود اختصاص داده اند. شاید مهمترین تغییر در زمینه تجارت داروها فقدان حق ثبت اختراع این داروها است. به عنوان مثال در سال 2006 حق ثبت اختراع سیمواستاتین شرکت Merck و حق ثبت اختراع پراواستاتین شرکت Bristol-Myers Squibb پایان یافت و حق ثبت اختراع آتورواستاتین شرکت Pfizer نیز در سال 2011 پایان خواهد یافت . با پایان حق ثبت اختراع و توجه به بررسی اطلاعات موجود انتظار می رود در میزان فروش این داروها کاهش 14 میلیارد دلاری را شاهد باشیم . البته داروهای جدید زیادی در مسیر تحقیق و توسعه وجود دارند اما این داروها حداقل در کوتاه مدت نمی توانند کاهش درآمد حاصله را جبران کنند .

تغییر دیگری که اخیراً در مورد استاتین ها وجود دارد کاهش ارزشمندی آن به عنوان داروی مؤثر کاهش چربی خون است . همانگونه که ذکر شد اولین اثر استاتین کاهش LDL است . در حالیکه کاهش مقادیر HDL نیز به تنهایی از عوامل خطرساز است .با توجه به این امر، نظریه متخصصان قلب مبنی بر مصرف ترکیبی استاتین ها با برخی داروهای افزاینده HDL را تایید مینماید .

همانطور که در جدول 2 آمده است نیکوتیک اسید ، انتخاب شایسته ای برای این مهم است . در مطالعات بالینی اثرات مؤثر درمانی برای ترکیب استاتین و نیکوتینیک اسید به اثبات رسیده است . به هر حال به دلیل ارزان بودن نیکوتینیک اسید (نوعی ویتامین B) این ترکیبات تاثیر ناچیزی در میزان حجم بازار این داروها می گذارد. بنابراین یک روند همه گیرانه روبه رشد در فعالیتهای تحقیقاتی در جهت پیدا کردن موفقیت در حال شکل گیری است که در دو زمینه عمده شامل کاهش LDL و افزایش HDL فعالیت می نماید.

جدول شماره 2 : اثرات داروهای مختلف پایین آورنده چربی خون روی LDL و HDL

اثر روی تری گلیسرید	اثر روی LDL	اثر روی HDL	نام دارو
50-% تا 20-%	25-% تا 5-%	35+% تا 15+%	Nicotinic acid
50-% تا 20-%	20-% تا 5-%	35+% تا 10+%	Fibric acid derivatives
30-% تا 7-%	55-% تا 18-%	15+% تا 5+%	Statins
2+% تا 26-%	16+% تا 4-%	13+% تا 5+%	thiazolidinediones
1+% تا 1-%	30-% تا 15-%	5+% تا 3+%	Bile acid sequestrants
11-% تا 5-%	20-% تا 18-%	5+% تا 1+%	Ezetimibe

Cardiosource, American collage of cardiology foundation : منبع

Table 3: Sales of selected lipid-lowering products

Drug class	Brand and generic names			Originator company		2006 sales ($m)
statins	Lipitor (atorvastatin)			Pfizer		12,866 (+6%)
	Zocor (simvastatin)			Merck & Co		2,802 (-64%)
	Crestor (rosuvastatin)			AstraZeneca		2,028 (+59%)
	Pravachol (pravastatin)			BMS		1,197 (-47%)
	Mevalotin (pravastatin)			Daiichi-Sankyo		774
	Lescol (fluvastatin)			Novartis		725 (-5%)
	Total: 20,394
cholesterol absorption inhibitors	Zetia (ezetimibe)			Schering-Plough/ Merck & Co (JV)		1,925
	Vytorin (ezetimibe + simvastatin)			Schering-Plough/ Merck & Co (JV)		1,933
	Total: 3,858 (+48%)
fibrates	Tricor (fenofibrate)			Abbott (from Solvay)		1,048 (+13.1%)
	Lipanthyl (fenofibrate)			Solvay (via Fournier acquisition)		564 (+123%)
	Antara (fenofibrate)			Oscient Pharmaceuticals		35
	Lipidil (fenofibrate)			Kaken		29.3
	Total: 1,676
niacin	Niaspan(nicotinic acid ER)			Abbott (from Kos acquisition)		473.8
	Niaspan(nicotinic acid ER)			Merck Serono		9.6
	Advicor(niacin + lovastatin)			Abbott(from Kos acquisition)		121.5
	Total: 605
bile acid sequestrants		WelChol (colesevelam)	Daiichi-Sankyo		198 (+48%)
		Colestid (colestipol)	Pfizer		20
		Total: 218

Source: LaMerie Business Intelligence

الف) کاهش کلسترول LDL :

جلوگیری از جذب روده ای کلسترول : میزان کلسترول لیپوپروتئین با دانسیته پائین یا کلسترول LDL نیز می تواند، از طریق کاهش جذب LDL در روده کاهش یابد . در حدود 25% از کلسترول جریان خون از راه روده وارد بدن می گردد . از طریق رژیم غذایی با کمک استرهای گیاهی استانول می توان بروشی جدید میزان کلسترول LDL را در پلاسما کاهش داد. به این ترتیب که جذب رقابتی کلسترول با این ماده منجر به کاهش جذب کلسترول در روده و در نهایت کم شدن میزان آن در پلاسما می گردد.

یکی از ترکیباتی که در این مورد مؤثر است که متعلق به شرکت مرک و شرینگ Zetia(ezetimibe) است . این ترکیب بر روی سنتز کلسترول در کبد و یا افزایش مقدار اسیدهای صفراوی موثر نبوده بلکه این ماده بر روی پرزهای جداره داخلی روده کوچک تاثیر کرده بصورتی که مانع جذب کلسترول در این منطقه و کاهش میزان ورود کلسترول به کبد از طریق جذب روده ای می شود . این امر باعث کاهش ذخایر کلسترول کبدی و در نهایت کاهش میزان کلسترول در خون می گردد.

Acyl-COA cholesterol acyl transferase : ماده دیگری که به عنوان ماده مؤثر در کاهش کلسترول LDL مطرح است آنزیم (ACAT) Acyl-coenzyme A cholesterol acyltransferase می باشد. آنزیم ACAT مسئول مرحله بحرانی وقوع آترواسکلروز بوده به این صورت که باعث سرعت بخشیدن به واکنش تبدیل کلسترول آزاد به استرهای کلسترول توسط ماکروفاژها می گردد . با مهار آنزیم ACAT تشکیل سلولهای کفی (foam) کاهش یافته و موجب بازگشت و یا برطرف شدن آترواسکلروز در مدلهای حیوانی می شود. هرچند مهار قسمتی از آنزیم ACAT موجب بروز اثر ضد آتروژنیک آن می شود، اما مهار کامل این آنزیم باعث تشدید اثر آتروژنیک آن در نمونه های حیوانی می شود .

مهار آنزیم Squalene Synthase : آنزیم Squalene Synthase در مرحله ای بعد از آنزیم HMGCoA reductase گام مهمی در بیوسنتز کلسترول دارد ، آنزیم HMGCoA reductase توسط استاتین ها مهار می شود . آنزیم Squalene Synthase در واکنش دیمریزاسیون

Farensyl-pyrophosphate به Squalen به عنوان کاتالیزور عمل می کند. این واکنش به عنوان اولین مرحله در تولید کلسترول مطرح است. به نظر می رسد ایجاد مهار در این محل باعث جلوگیری از برخی اثرات میوپاتیک استاتین ها می شود . مولکول جدید Takeda ،

lapaquistat acetate (TAK-475) در در فاز III مطالعات بالینی بوده و به عنوان یک مهارکننده آنزیم Squalene Synthase مطرح شده است .

نتایج مطالعات فاز III در سال 2007 در جلسه سالیانه انجمن قلب آمریکا مطرح شد. درمان روزانه 50 میلی گرم lapaquistat به همراه 40-10 میلی گرم آتورو استاتین برای مدت 24 هفته میزان کلسترول LDL را در حدود 20% کاهش می دهد در حالیکه در مقام مقایسه درمان آتورو استاتین به تنهایی منجر به 6% کاهش می گردد .

ماده دیگر Zaragozic Acid بوده که موجب کاهش کلسترول LDL تا حدود 80-70% می شود اما استفاده از آن در مدلهای حیوانی موجب مسمومیت کبدی و میوپاتی شده است.

Sterol-regulating binding protein cleavage activating protein ligands : پروتئینهایی که مسئولیت تنظیم - بالای گیرنده های کلسترول LDL را در سلولهای کبدی ، هپاتوسیتها برعهده دارند باعث افزایش تاثیر گیرنده ها و افزایش جذب کلسترول LDL و ذرات کلسترول در جریان خون و در نهایت کاهش کلسترول LDL در سرم خون می شوند.

مهار کننده های ) MTP : (microsomal triglyceride transfer protein) MTP آنزیمی است که در هپاتوسیتها و سلولهای جداره روده باریک قرار دارد و وظیفه آن تبدیل تری گلیسیرید و استرهای کلسترول به آپولیپوپروتئین B تازه سنتز شده است. آپولیپوپروتئین B در فرآیند بعدی با چربی ادغام شده و به LDL و VLDL تبدیل شده و وارد مسیر گردش خون می گردد . مهار MTP از قویترین راههای کاهش LDL و VLDL تولید شده در کبد بوده که موجب کاهش میزان کلسترول LDL در گردش خون است . برخی از مولکولهای کوچک با توانایی مهار MTP در مدلهای حیوانی مورد استفاده قرار گرفته اند . یکی از این مواد، Implitapide که در مدل حیوانی خاص بکار گرفته شده که منجر به مهار آترواسکلروز به میزان 83% شده است .

نمونه هایی از مهار کننده های MTP در تحقیقات کلینیکال شامل AEGR-733 از شرکت دارویی آگریون و JTT-130 از شرکت ژاپنی توباکو می باشند .

پپتیدهای سنتتیک Apolipoprotein E: پس از تجویز این مواد به نمونه خاص حیوانی (Apo E Knock-out Mice) پس از چند ساعت کـاهش چشمگیری در سطح کلسترول نمونه دیده مـی شود.

فعال کننده گیرنده های Farnesoid X : بیش از یک دهه است که عصاره صمغ درخت Guggul هندی به عنوان عامل پائین آورنده کلسترول استفاده می شود. ماده مؤثر این صمغ یعنی Guggul Sterone از طریق تغییر انتخابی گیرنده های Farnesoid X موجب عدم تولید کلسترول در کبد می شود . بعلاوه مصرف Guggul Sterone منجر به کاهش چربی از طریق افزایش فعالیت تیروئید می شود. ماده فوق تحت عنوان Guggulipid و به عنوان یک مکمل غذایی در آمریکا در دسترس است.

الیگونوکلئوتید هاAntisense : فرم تزریقی الیگونوکلئوتید های Antisense بر روی Apolipoprotein (apoB)mRNA کبدی موثر بوده و به عنوان یک عامل مؤثر در کاهش چربی کلسترول LDL شناخته شده است .

Mipomersen از شرکت دارویی Isis نسل دوم داروهای مؤثر در این زمینه هستند که بر روی ایزوفرمهای آپولیپوپروتئین B تولید شده در کبد اثر می گذارند. در فاز II مطالعه ، بیمارانی با کلسترول بالا که به طور روزانه مساوی یا کمتر از 40 میلی گرم استاتین ها مصرف می کردند تحت درمان با مقادیر 200 میلی گرم در هفته Mipomersen گرفتند. بعد از 13 هفته ، 42% کاهش در آپولیپوپروتئین B و 48% کاهش در کلسترول LDL در مقایسه با درمان استاتین ها به تنهایی مشاهده شد .

ب) افزایش کلسترول HDL :

در حال حاضر بسیاری از تحقیقات در مسیر افزایش کلسترول HDL است . در مسیر متابولیکی کلسترول HDL موادی بوجود می آید که همگی در جهت بازگشت پدیده اترواسکلروز موثر هستند . مهمترین این مکانیزمها یا پدیده ها شامل موارد زیر می شود : انتقال معکوس کلسترول ، محافظت ازکلسترول LDL در برابر اکسیداسیون و کاهش اتصال مولکولها به جداره داخلی عروق.

انتقال معکوس کلسترول : بر اساس این سناریو ، کلسترول HDL با سلولهای جدار عروق تقابل نموده و باعث ورود کلسترول به عروق شده و بدنبال آن کلسترول به کبد انتقال پیدا کرده و در صفرا دفع می شود . بر اساس تئوری فوق ، تسهیل این واکنش منجر به بازگشت یا برطرف شدن آترواسکلروز می شود و این مهم حتی در غیاب بالا بودن کلسترول HDL خون یا آپولیپوپروتئین Al خون نیز روی می دهد.

مهار کننده های پروتئین کلسترول استر ترانسفر CETP : اخیراً متداولترین روش برای کاهش سطح کلسترول HDL، تغییر سوخت و ساز کلسترول HDL است . در حال حاضر مطالعاتی در مورد کلسترول HDL از طریق افزایش مهار CETP و تاثیرات ضد آتروژنی کلسترول HDL در حال انجام است . مصرف میزان متوسط الکل احتمالاً از طریق مهار CETP منجر به افزایش سطح کلسترول HDL و کاهش بروز وقوع آترواسکلروز می شود . بعلاوه بیمارانی که بطور ژنتیکی با کمبود CETP مواجهند سطح کلسترول HDL بالا و کلسترول LDL پائین دارند .

نگرانیهایی در صورت نقصان کامل CETP نیز مطرح است که احتمالاً اثرات تحریکی آن بیش از مهار رشد آترواسکلروز است . اما در آزمایش بر روی خرگوشی با مدل آترواسکلروز ، مهار CETP باعث بازگشت و یا برطرف شدن آترواسکلروز شد .

شرکتهای داروسازی Roche , Merck , Pfizer همگی ساخت داروهای مهار کننده CETP را در برنامه طرح و توسعه خود دارند . شرکت Pfizer توسعه داروی Torcetrapib که در برنامه کاری خود داشت را به دلیل نگرانی در مورد بالا بردن فشار خون در بیماران ، در دسامبر 2006 متوقف کرد. بر خلاف آن دو شرکت Roche و Merck تولید داروهای مهارکننده CETP را در برنامه خود دارند . در اکتبر سال 2007 در شانزدهمین سمپوزیوم بین المللی داروهای مؤثر در متابولیزم چربی ، شرکت Merck نتایج مطالعات فاز IIb خود در مورد Anacetrapib در بیماران دیسلیپیدمیا که موجب کاهش مشخصی در کلسترول LDL و نیز آپولیپوپروتئین B و افزایش کلسترول HDL و آپولیپوپروتئین Al در صورت مصرف تنها و یا تجویز با 20 میلی گرم آتورواستاتین در مقام مقایسه مقایسه با دارونما را ارائه نمود . پس از طی تمام مراحل مطالعاتی با دوزاژ مختلف مشخص شد ، تجویز Anacetrapib با آتورواستاتین کاهش مشخصی در کلسترول LDL و افزایش کلسترول HDL در مقایسه با مصرف آتورواستاتین به تنهایی در بر خواهد داشت .

پروتئین ها و پپتیدهای مرتبط با کلسترول HDL : مورد دیگری که در مدل انتقال معکوس کلسترولHDL مورد بررسی قرار می گیرد آپولیپوپروتئین Al (پروتئین اصلی تشکیل دهنده کلسترول HDL ) است . تزریق آپولیپوپروتئین Al خالص هیچ فایده ای ندارد زیرا در کلیه ها تجزیه می شود. محققان زیادی بر روی توسعه مدلهای پپتیدی Amphipathic helix آپولیپوپروتئین Al که فعال بوده و در کلیه نیز تجزیه نمی شود تلاش می نمایند . آپولیپوپروتئین Al میلانو فرم جهش یافته طبیعی از آپولیپوپروتئین Al است که در شجره خانوادگی یک زوج از قرن 18 در ایتالیا وجود دارد. دیمر آپولیپوپروتئین Al میلانو نوترکیب فرموله شده با لیپوزومها باعث کاهش تا 30 درصدی پلاک آتروم در مدلهای حیوانی می شود . همچنین در آزمایشات بالینی در مقیاس کوچک مشخص شده آپولیپوپروتئین Al میلانو کاهش و یا برطرف نمودن معنی داری در تجمع پلاکها در دیواره رگها را منجر شده است.

جایگاهی برای استاتین ها :

همانگونه که در زمان درج اعلامیه درگذشت مارک تواین در روزنامه ، در مورد مرگ وی نیز مطالبی اغراق آمیز چاپ می شود . همین اتفاق در مورد استاتین ها نیز رخ می دهد .

استاتین ها پایه اصلی درمان را از نقطه نظر فارماکولژی در دیسلیپیدمیا دارند. در صورتیکه سایر داروهای مؤثر در این زمینه نیز جایگاه خود را پیدا کنند غالبا بصورت تجویز توامان با استاتین ها مصرف خواهند شد .

طبق مطالعه ای که اخیراً در The American Journal of Cardiology چاپ شد ، میانگین عمر بیمارانی که استاتین دریافت می کنند 2 سال بیشر از کسانی است که این دارو را مصرف نمی کنند. این افزایش طول عمر در حالی مطرح است که این گروه بیماران در دسته با ریسک بالا هستند .

استاتین ها روز بروز در معرض قابل دسترس بیشتری هستند . در حالیکه این دسته از داروها اصولاً برای کاهش میزان کلسترول و کم شدن مشکلات قلبی عروقی مثل آترواسکلروز مطرح هستند . همچنان مطالعه جهت کشف سایر موارد مصرف این داروها ادامه دارد . یکی از این موارد، جلوگیری از بیماریهای ایسکمی است . مطالعه تحت عنوانThe heart protection که در مجله انگلیسی The lancet چاپ شده، نشان می دهد مصرف سیمواستاتین خطرحمله ایسکمی را تا 25% کاهش می دهد. محققین معتقدند چنانچه همه بیماران درمان را بصورت کامل اجرا نمایند این رقم حدود 33% خواهد بود .

استاتین ها در جلوگیری از بروز پارکینسون و آلزایمر نیز مؤثر هستند . در همایش سالانه جامعه علوم اعصاب در سال 2006 اعلام شد استفاده از سیمواستاتین برای مدت حداقل 7 ماه میزان شیوع آلزایمر را تا 30% و پارکینسون را تا 24% کاهش می دهد. در بین افراد بدون پر فشاری خون آثار حفاظتی استاتین ها بیشتر مشهود است . بدین ترتیب که میزان شیوع آلزایمر تا 76% و میزان شیوع پارکینسون تا 65% کمتر می شود . محققین جهت بدست آوردن آمار فوق از مرکز اطلاعات Department of Veterans Affairs که مشتمل بر اطلاعات 5/4 میلیون بیمار است استفاده کرده اند .

با توجه به آمار IMS در طی 12 ماه منتهی به اکتبر 2007 بالاترین رقم فروش دارو در بین شرکتها متعلق به شرکت فایزر ، بالاترین میزان داروی نسخه شده برای لیپیتور فایزر و بالاترین دسته بندی درمانی "Hypolipidamemeics and Anti-atheroma products" بوده است .

برداشتی تخصصی :

در 13 اکتبر 2007 (Medscape) سرویس خبری online دارویی ، گزارش مفصلی از مصاحبه با دکتر Frank Sacks پروفسور دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد ، پروفسور پیشگیری از بیماریهای قلبی در دپارتمان تغذیه دانشکده بهداشت دانشگاه هاروارد واقع در بوستن ماساچوست در مورد استاتین ها را منتشر کرد. دکتر Sacks پزشک متخصص بیمارستان بیرمنگام است و در آنجا کلینیک تخصصی هیپرلیپیدمیا دایر کرده است . در بین موضوعاتی که توسط دکتر Sacks مطرح شده است ، مشکلات قابل تاملی نیز در مورد مصرف استاتین ها وجود دارد .

ایشان اظهار می دارند متاسفانه درصد بالایی از بیماران با گذشت ماهها پس از دریافت استاتین ها حتی بـا وجـود نیاز به این دارو، مصرف آن را متوقف می کنند که دلایلی نیز برای این امر وجود دارد . یکی از دلایل، عدم اطلاع بیماران از میزان اهمیت مصرف استاتین ها است . دلیل دیگر عوارض جانبی مصرف دارو است . بیماران از طریق مطالعه بروشور دارو یا از طریق دوستان و آشنایان از عوارض جانبی استاتین ها آگاه شده و گاهی دردهای عضلانی را به مصرف استاتین ها نسبت می دهند . در حالیکه این دردها در واقع منبع دیگری داشته واین امر منجر به قطع درمان با استاتین ها می گردد .

موارد عدم پاسخ درمانی صحیح به استاتین به طور دقیق ذکر نشده است و مشخص نشده است که آیا واقعاً نتیجه از استاتین گرفته نشده و یا اینکه بیماران استاتین را بطور مستمر مصرف نکرده اند، در حالیکه اعلام می کنند مصرف کرده اند.

مصرف ترکیبی داروها :

در مورد مصرف ترکیبی داروها دکتر Sacks چندین نقطه نظر را مطرح می کند :

• در مطالعات وسیع مصرف استاتین ها (این مطالعات شامل تحقیقات بر روی بیش از 2000 نفر می باشد) مشخص شده است که استاتین خطر بروز حملات قلبی عروقی را تا 40% کاهش می دهد . این بدان معناست که بسیاری از افراد طی درمان با استاتین مبتلا به حملات گرفتگی عروق کرونر می شوند . که به آن residual risk گویند و حال این سوال مطرح می شود که برای بیمارانی که از ریسک بالاتری برخوردارند و دوز بالاتری استاتین مصرف می کنند چه می توان کرد؟ یکی از مواردی که مردم با آن موافقند این است که درمان قطعی با استاتین ها وجود ندارد و آنها از بروز تمامی حملات و یا حتی از میزان زیادی از حملات که توسط جمعیتی از مردم تجربه خواهد شد، پیشگیری نمی کنند. از اینروی منطقی برای درمانهای اضافی وجود دارد .
• نیاسین و ezetimibe نیز اثرات مشابهی روی کاهش کلسترول LDL به میزان 15% الی 20% دارند .
• Fenofibrate منجر به کاهش کلسترول LDL به میزان 10 تا 14 درصد می شود.

بنابراین برخی درمانهای اضافی مطرح می شوند که اثرات مناسبی دارند . مقدار مصرف نیاسین بسیار مهم است و در محدوده مصرف 5/2-1 گرم در روز اثرات خطی کمتر و بیشتری ایجاد می کند . مکانیزم اثر نیاسین بر روی کلسترول از سایر داروهای مهار کننده جذب کلسترول مانند ezetimibe و یا به همراه احتباس کنندگان اسیدهای صفراوی مانند colesevelam , cholestyramine یا colestipol که تاثیری مشابه با ezetimibe دارند، متفاوت می باشد .

• اگر در بیماری میزان تری گلیسیرید بالا و میزان کلسترول HDL پائین و میزان کلسترول LDL پائین باشد ، دارویی مثل نیاسین یا فنوفیبرات از ezetimibe مؤثرتر خواهد بود زیرا ezetimibe تنها کلسترول LDL را کاهش می دهد . چنانچه نیاز به کاهنده کلسترول LDL نیاز باشد می توان ezetimibe را اضافه نمود .
• بعلت اهمیت کاهش کلسترول LDL و نیز این حقیقت که درصدی از بیماران به دلیل عوارض جانبی صحیح مصرف دارو را ادامه نمی دهند تـوسعه داروهای جدید مد نظر قرار گرفته است. برخی بیماران نیز میزان کلسترول LDL بالایی داشته و حتی با مصرف مقادیر بالای استاتین و سایر داروهای موجود باز هم موفق به رسیدن به میزان مطلوب نمی شوند .

Reference: SCRIPT PHARMACEUTICAL NEWS